Kto wybiera się nad Bajkał (lub przeczyta moje "wypociny") na pewno dowie się o istnieniu Buriatów. Kilka lat temu dane mi było przyswoić sporą dawkę wiedzy o tym ludzie na studiach, więc byłam mile zaskoczona, kiedy miesiąc temu znalazłam odzwierciedlenie w rzeczywistości zlepka głęboko zakopanych w mojej głowie informacji.
Kim są Buriaci? Jest to lud południowosyberyjski, żyjący generalnie w okolicach Bajkału. Szacuje się, że jest ich populacja liczy od 500 do 520 tys. osób, przy czym największa grupa zamieszkuje tereny na południe i wschód od Bajkału (Republika Buriacji). Większość Buriatów zalicza się do rasy mongoloidalnej, a język którym się posługują - język buriacki - do grupy języków mongolskich ałtajskiej rodziny językowej. Kiedyś był to lud pasterski, prowadzący koczowniczy tryb życia. Przed przybyciem Rosjan poza hodowlą trudnili sie myślistwem i rybołóstwem. Pierwotnie byli szamanistami, następnie wśród ludności rozpowszechnił się buddyzm. Natomiast podboje rosyjskie przyniosły prawosławie (często przyjmowane, ale nie praktykowane). Rosyjska ekspansja na tereny Syberii, a w późniejszym okresie polityka Stalina z wizją utworzenia narodu radzieckiego doprowadziła do istotnych zmian w kulturze Buriatów. Współcześnie Buriaci stanowią najliczniejszy naród Syberii, nie prowadzą kochowniczego trybu życia, a statystyki mówią, że większość z nich żyje w miastach (mogą trochę przekłamywać). Nie będę jednak o wnikać głębiej w ten temat, bo od tego jest całkiem szeroka literatura naukowa :)
Podczas pobytu nad Bajkałem nasza styczność z Buriatami i ich kulturą ograniczyła się do dwóch miejsc - Wyspy Olchon i miejscowości Arszan w Dolinie Tunkińskiej. O ile podczas pobytu w Irkucku nie specjalnie zauważałam Buriatów na ulicach, to na Wyspie Olchon miałam wrażenie, że jedynymi przedstawicielami rasy białej byli turyści.
Olchon uchodzi za jedno z najważniejszym miejsc szamańskich na świecie. Po całej wyspie rozsianych jest wiele świętych miejsc. Najważniejszym jest Skała Szamanka, w sąsiedztwie której celowo założona została osada Hużir. Zgodnie z wierzeniami Buriatów w jaskinie przeszywającej skałę na wylot mieszkał pan tej wyspy - Burchan. Jedno z podań głosi natomiast, że szamani z całego świata potrafią nagle pojawić się od czasu do czasu na skale (teleportują się przez portale!) by odprawiać rytuały. Malutki głaz obok skały służy podobno za ołtarz. Podczas naszego pobytu niestety nic z takich rzeczy nie udało się zaobserwować :)
Do innych świętości zaliczają się serge czyli drewniane pale wbite w ziemię z charakterystycznymi żłobieniami symbolicznie dzielącymi świat na trzy strefy - górna przeznaczona jest dla bóstw, środkowa dla żyjących i dolna dla zmarłych. Środkowe żłobienie służyło kiedyś do przywiązywania uzd koni wędrujących Buriatów. Obecnie słupy przyozdabiane są wstążkami. Te przywiązane najwyżej stanowią oczywiście ofiarę dla bóstwa, wstążki na środku są modlitwą za sprawy ludzkie, a na najniższym za zmarłych.
Innym ciekawym materialnym przejawem wierzeń są chadaki czyli szarfy dobrych życzeń. Zawiesza się je na drzewach w granicach obszarów miejsc świętych. Czasami usypuje się również niewielkie, charakterystyczne stosy z kamieni, które tworzą mini ołtarzyki. Na wyspie było ich jednak niewiele. Za to spotkaliśmy się z układaniem kamieni we wzory na zboczu pagórka.
Na zakończenie zdjęcia z wieczornego spaceru w okolice Skały Szamanki. :)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz